สินเชื่อเพื่อธุรกิจขนาดเล็กคืออะไร? เจาะลึกวิธีเลือกสินเชื่อที่ใช่สำหรับคุณ

กลับหน้าแม่ (Hub): → คู่มือสินเชื่อเพื่อธุรกิจ
ในยุคที่การแข่งขันสูง เจ้าของกิจการจำนวนมากเริ่มค้นหา สินเชื่อเพื่อธุรกิจ หรือคำว่า สินเชื่อธุรกิจsme, เงินกู้sme, เงินกู้ด่วน เพื่อใช้เป็น “ตัวช่วยด้านเงินทุน” ให้ธุรกิจขยายตัวได้ต่อเนื่อง โดยเฉพาะธุรกิจขนาดเล็กและ SME ที่รายได้อาจยังไม่ใหญ่ แต่ต้องหมุนเงินทุกเดือนอย่างมีวินัย

หลายคนสงสัยว่า สินเชื่อsmeคืออะไร แตกต่างจากสินเชื่อส่วนบุคคลอย่างไร และควรเริ่มต้นกู้sme แบบไหนถึงจะไม่เสี่ยงเกินไป จุดสำคัญคือการเข้าใจโครงสร้างสินเชื่อให้เพียงพอ ว่าประเภทไหนเหมาะกับลักษณะงานของเรา และกระแสเงินสดของธุรกิจรับภาระได้แค่ไหน

เมื่อเข้าใจภาพรวมเหล่านี้ การตัดสินใจเลือกรูปแบบ สินเชื่อเงินกู้ หรือการยื่นขอสินเชื่อธุรกิจsme จะเป็นเรื่องที่วางแผนได้ ไม่ใช่การลองผิดลองถูกที่อาจทำให้ภาระหนี้เกินตัวในภายหลัง

เช็กคุณสมบัติ | เช็คลิสเอกสาร 

1) สินเชื่อเพื่อธุรกิจขนาดเล็กคืออะไร และเหมาะกับใคร

สินเชื่อเพื่อธุรกิจขนาดเล็ก คือวงเงินกู้ที่ออกแบบมาสำหรับกิจการที่มียอดขายไม่สูงมาก แต่ต้องการเงินทุนไป “ลงทุน” หรือ “เสริมสภาพคล่อง” ให้ธุรกิจเดินหน้าได้อย่างต่อเนื่อง อาจเป็นร้านอาหาร ร้านค้าออนไลน์ โรงงานเล็ก ๆ หรือผู้ประกอบการรายย่อยที่อยากนำเงินไปซื้ออุปกรณ์ เพิ่มสต็อก หรือรองรับออเดอร์ที่กำลังโตขึ้น

หัวใจสำคัญคือ “เลือกประเภทสินเชื่อให้ตรงงาน” ไม่ใช่มองเพียงแค่ว่า สินเชื่ออนุมัติง่ายไม่เช็คภาระหนี้ หรือดอกเบี้ยถูกเป็นหลัก เพราะในความเป็นจริง สถาบันการเงินทุกแห่งยังต้องดูความสามารถในการชำระหนี้ ภาระหนี้เดิม และการเดินบัญชีอยู่เสมอ

สิ่งที่ควรคิดให้ชัดตั้งแต่ต้น

• วัตถุประสงค์ของการขอสินเชื่อเพื่อธุรกิจ

  • ต้องการลงทุนในทรัพย์สินถาวร เช่น เครื่องจักร ยานพาหนะ ระบบไอที

  • หรือต้องการเสริมเงินหมุนเวียนระยะสั้น ระหว่างรอเก็บเงินจากลูกค้า

• ตัวชี้วัดสำคัญที่ผู้ให้กู้มอง

  • DSCR (Debt Service Coverage Ratio)
    = เงินสดจากการดำเนินงานต่อเดือน ÷ ค่างวดหนี้รวมต่อเดือน
    โดยทั่วไปเป้าหมายที่พบได้บ่อย คือ มากกว่าหรือเท่ากับ 1.2–1.3

  • DSR (Debt Service Ratio)
    = ค่างวดหนี้ทั้งหมดต่อเดือน ÷ รายได้เฉลี่ยต่อเดือน
    ควรอยู่ในระดับไม่เกินประมาณ 50–60%

  • LTV (Loan-to-Value)
    = วงเงินกู้ ÷ มูลค่าหลักประกัน ยิ่ง LTV ต่ำ ผู้ให้กู้ยิ่งสบายใจ

• โครงสร้างวงเงินที่ดีสำหรับธุรกิจขนาดเล็ก
  มักไม่ใช่การขอสินเชื่อก้อนเดียวจบทั้งหมด แต่เป็นการผสม “ชุดวงเงิน” ให้เหมาะสม เช่น

  • Term Loan สำหรับลงทุน

  • วงเงินหมุนเวียน (OD / Working Capital) สำหรับช่องว่างกระแสเงินสด

  • Factoring / AR Financing สำหรับเร่งเงินจากใบแจ้งหนี้

  • Leasing / เช่าซื้อ สำหรับทรัพย์สินที่ต้องใช้ทำงานจริง

ลิงก์กลับ Hub : คู่มือสินเชื่อเพื่อธุรกิจ 

2) เลือกผลิตภัณฑ์ให้ตรงงาน: Term / OD / Leasing / Factoring

หลายธุรกิจเสียต้นทุนโดยไม่รู้ตัว เพราะใช้ผลิตภัณฑ์ สินเชื่อเงินกู้ “ผิดประเภทงาน” เช่น ใช้ OD ยาว ๆ ไปลงทุนเครื่องจักร หรือใช้สินเชื่อระยะยาวสำหรับแก้ปัญหาเงินขาดมือระยะสั้น

Term / Investment Loan (เงินกู้ระยะยาว)

เหมาะสำหรับการลงทุนในทรัพย์สินที่สร้างรายได้ต่อเนื่อง เช่น

• เครื่องจักร

• อาคาร โรงงาน

• ระบบไอที หรือระบบหลังบ้านของธุรกิจ

สามารถออกแบบโครงสร้างชำระหนี้ได้ เช่น

• มีช่วงผ่อนเบา/ปลอดชำระเงินต้น (Grace Period) ระหว่างติดตั้งระบบ

• ทำตารางผ่อนแบบ Step-up หรือ Seasonal ให้ค่างวดเพิ่มตามช่วงที่รายได้เริ่มเข้าจริง
  → อ่านต่อ: ลงทุนในสินทรัพย์ (Term/Investment) 

OD / Working Capital (วงเงินหมุนเวียนเพื่อธุรกิจ)

เหมาะสำหรับธุรกิจที่มีรอบการขายและรอบเก็บเงินชัดเจน เช่น

• รับออเดอร์ (PO) → ผลิตสินค้า → ส่งมอบ → วางบิล → รอเงินเข้า

ใช้จ่ายเฉพาะช่วง “เงินออกก่อน เงินเข้าทีหลัง” เช่น ค่าวัตถุดิบ ค่าแรง ค่าขนส่ง

จุดเด่น:

• จ่ายดอกเบี้ยเฉพาะยอดที่ใช้จริง

• ใช้แล้วคืนเป็นรอบ ทำให้มองเห็นวินัยการใช้วงเงินของธุรกิจ

ควรตั้งวงเงินให้ “พอดีงาน” และตั้งเป้า ปิด/ลด OD เป็นรอบ ๆ ไม่ใช่ใช้เต็มวงเงินตลอดเวลา
→ อ่านต่อ : เสริมสภาพคล่อง (OD/Working Capital): สูตร OD/Factoring ที่ใช้ได้จริง 

Leasing / Hire Purchase (เช่าซื้อ / ลีสซิ่ง)

เหมาะกับการซื้อเครื่องจักร ยานพาหนะ หรืออุปกรณ์ที่ธุรกิจต้องใช้งานจริง

• ใช้ของได้ทันทีโดยไม่ต้องจ่ายเงินก้อน

• ผ่อนเป็นงวด ทำให้งบกระแสเงินสดชัดเจน

• ควรพิจารณาเรื่องราคาซื้อคืน (Residual / Balloon) และผลด้านภาษีควบคู่กัน

หากวางแผนดอกเบี้ยและค่างวดดี จะช่วยให้ DSR ไม่ตึงเกินไปในช่วงปีแรก ๆ
→ อ่านต่อ: เช่าซื้อ / Leasing: รักษากระแสเงินสดสำหรับอุปกรณ์/ยานพาหนะ 

AR Financing / Factoring

เหมาะกับกิจการที่ขายให้ลูกค้าองค์กร หรือหน่วยงานที่มีเครดิตเทอมยาว เช่น 30–90 วัน

• นำใบแจ้งหนี้ (Invoice) หรือเอกสารรับรองหนี้ไปขอวงเงินล่วงหน้ากับสถาบันการเงิน

• มักได้รับเงินก่อน 70–90% ของมูลค่าใบแจ้งหนี้

• ช่วยลดการพึ่งพา OD และทำให้กระแสเงินสดนิ่งขึ้น

ข้อแนะนำสำคัญ:

อย่าพยายามใช้สินเชื่อประเภทเดียวทำทุกอย่างในธุรกิจ เพราะจะทำให้ต้นทุนรวมสูงโดยไม่จำเป็น
การออกแบบ “ชุดวงเงิน” ที่พอดีกับรูปแบบรายได้ จะคุมทั้งดอกเบี้ย DSCR และ DSR ได้ง่ายกว่า

3) คำนวณความสามารถผ่อน: DSCR / DSR แบบเข้าใจง่าย

ก่อน กู้sme หรือยื่นขอ สินเชื่อธุรกิจsme ทุกรูปแบบ ควรลองคำนวณความสามารถผ่อนด้วยตัวเองคร่าว ๆ ล่วงหน้าก่อน เพื่อดูว่าโครงสร้างหนี้ที่วางแผนไว้นั้น “ไหวจริงหรือไม่”

สูตรง่าย ๆ

• DSCR ≈ เงินสดจากการดำเนินงานต่อเดือน ÷ ค่างวดหนี้รวมต่อเดือน

  • ถ้าค่ามากกว่า 1.2–1.3 ขึ้นไป ถือว่ามี “กันชน” เผื่อเหตุไม่คาดคิดระดับหนึ่ง

• DSR = ค่างวดหนี้รวมต่อเดือน ÷ รายได้เฉลี่ยต่อเดือน

  • ควรไม่เกินประมาณ 50–60% เพื่อไม่ให้ภาระหนี้กินสภาพคล่องทั้งหมด

ตัวอย่างคำนวณทีละขั้น

• รายได้เฉลี่ยต่อเดือน = 800,000 บาท

• ต้นทุนผันแปร (วัตถุดิบ / ค่าแรงแปรผัน ฯลฯ) = 60% ของรายได้ = 480,000 บาท

• ค่าใช้จ่ายคงที่ (เช่า คนประจำ ค่าน้ำไฟ ฯลฯ) = 220,000 บาท

เงินสดจากการดำเนินงาน ≈ 800,000 − 480,000 − 220,000 = 100,000 บาท/เดือน

สมมติวางแผนขอ สินเชื่อเพื่อธุรกิจ เป็นชุดวงเงินดังนี้

• Term Loan ลงทุน 2,000,000 บาท → ค่างวดประมาณ 55,000 บาท/เดือน

• วงเงินหมุนเวียน OD ใช้งานเฉลี่ย → ดอกเบี้ยเฉลี่ยประมาณ 8,000 บาท/เดือน

ค่างวดรวมต่อเดือน ≈ 63,000 บาท

DSCR ≈ 100,000 ÷ 63,000 ≈ 1.59 (ถือว่าอยู่ในโซนค่อนข้างปลอดภัย)

แต่ถ้ารายได้ลดลง 20% เหลือ 640,000 บาท

• ต้นทุนผันแปร ≈ 384,000 บาท

• ค่าใช้จ่ายคงที่ยังประมาณ 220,000 บาทเหมือนเดิม

• เงินสดจากการดำเนินงาน ≈ 640,000 − 384,000 − 220,000 = 36,000 บาท

เมื่อเทียบกับค่างวด 63,000 บาท

DSCR ≈ 36,000 ÷ 63,000 ≈ 0.57 (ตึงเกินไป ไม่เผื่อความเสี่ยง)

แนวคิดที่ควรนำไปใช้

• ใช้การคำนวณ DSCR / DSR เป็น “ตัวช่วยออกแบบโครงสร้างหนี้”
  ไม่ใช่รอให้ธนาคารคำนวณแล้วค่อยมาคิดทีหลังว่าไหวหรือไม่ไหว

• ถ้าผลในกรณีรายได้ลดลง (เช่น −20%) ต่ำกว่า 1.0 มาก ๆ ควรพิจารณา

  • ยืดระยะเวลาผ่อน (Tenor)

  • ลดวงเงินที่ขอ

  • หรือแบ่งการลงทุนเป็นเฟสแทนการทำทีเดียว

4) ตั้งวงเงินและค่างวดให้สอดคล้องกระแสเงินสด (พร้อมมอง LTV ประกอบ)

นอกจากความสามารถผ่อน ธนาคารยังใช้สัดส่วน LTV (วงเงินกู้ ÷ มูลค่าหลักประกัน) มาประเมินความเสี่ยงของ สินเชื่อเงินกู้ โดยเฉพาะสินเชื่อที่ใช้ทรัพย์สินค้ำประกัน

สูตรตั้งวงเงิน OD เบื้องต้นสำหรับธุรกิจขนาดเล็ก

• วงเงิน OD เริ่มต้น ≈ ค่าใช้จ่ายคงที่ต่อเดือน × 1.0–1.5

• จากนั้นบวก “เงินสำรอง” ประมาณ 10–20%

• ถ้ารอบเก็บเงินลูกค้านาน 60–90 วัน ควรใช้ค่าเฉลี่ย 3–6 เดือนมาช่วยประเมิน

และที่สำคัญ ควรกำหนด “เป้าปิด/ลด OD” รายไตรมาสเพื่อแสดงวินัยการใช้วงเงิน ซึ่งช่วยให้ภาพรวมเครดิตดีขึ้นในสายตาผู้ให้กู้

การมอง LTV แบบเข้าใจง่าย

• หากมูลค่าเครื่องจักร 2.5 ล้านบาท

• และธนาคารให้ LTV 80%

วงเงินกู้ตามทรัพย์ = ประมาณ 2.0 ล้านบาท

แม้ LTV จะรองรับวงเงินระดับนี้ แต่ต้องไม่ลืมมองด้าน DSCR / DSR ด้วยว่า ค่างวดที่ตามมานั้นเกินความสามารถของกระแสเงินสดหรือไม่ ถ้าตึงเกินไป อาจต้อง

• ยืดระยะเวลาผ่อน

• ปรับโครงสร้าง Step-up ให้ค่างวดช่วงแรกต่ำลง

• หรือเริ่มลงทุนขนาดเล็กลงก่อน

5) เอกสารขั้นต่ำที่ “เล่าเรื่องเดียวกัน” ก่อนยื่นขอสินเชื่อ

หลายธุรกิจมีพื้นฐานดี แต่คำขอ สินเชื่อธุรกิจsme ไม่ผ่านหรือล่าช้า เพราะเอกสารคนละเรื่องเดียวกัน เช่น งบการเงินหนึ่งแบบ สเตทเมนต์อีกแบบ ภาษีอีกตัวเลขหนึ่ง

เอกสารพื้นฐานที่ควรเตรียมให้ครบ

• งบการเงิน / ภาษี / สเตทเมนต์ย้อนหลัง 6–12 เดือน ที่ตัวเลขสอดคล้องกัน

• แผนกระแสเงินสด (Cash Flow) 6–12 เดือน พร้อมภาพกรณีฐาน กรณีดีขึ้น และกรณีรายได้ลดลง

• เอกสารเกี่ยวกับทรัพย์สินหรือโครงการที่ขอสินเชื่อ: ใบเสนอราคา สเปก ตารางติดตั้ง สัญญากับลูกค้า (PO / Contract)

• ตารางเบิกใช้เงิน (Drawdown) และแนวทาง Step-up / Seasonal ถ้ามีการลงทุนระยะยาว

• หลักฐานการใช้ OD อย่างมีวินัย เช่น การปิดหรือทยอยลดวงเงินเป็นช่วง ๆ

เช็กลิสต์ก่อนยื่นขอสินเชื่อเพื่อธุรกิจขนาดเล็ก

• DSCR ในกรณีฐานมากกว่าหรือเท่ากับ 1.2–1.3

• ในกรณีรายได้ลดลง 20% DSCR ควรไม่ต่ำกว่า 1.0 จนเกินไป

• DSR ไม่สูงจนกระทบเงินสดหมุนในธุรกิจ

• LTV สอดคล้องกับมูลค่าทรัพย์ที่แท้จริง และไม่ดันทิ้งมากเกินไป

• วงเงิน OD ไม่เผื่อเกินความจำเป็น เพียงเพื่อ “รู้สึกอุ่นใจ” แต่กลับเพิ่มดอกเบี้ยโดยใช่เหตุ

• เอกสารทั้งหมดเล่าเรื่องเดียวกัน มีสรุปภาพรวมธุรกิจและวัตถุประสงค์การขอสินเชื่อในหน้าเดียว