ยอดขายสูงแต่ถ้า DSCR–DSR ไม่ถึง ธุรกิจคุณก็ยังน่าเป็นห่วง

เรียนรู้ความสำคัญของ DSCR และ DSR ในการขอสินเชื่อธุรกิจ SME แม้ยอดขายสูง แต่หากตัวชี้วัดเหล่านี้ไม่ผ่าน โอกาสได้สินเชื่ออาจน้อยลง

ยอดขายสูงไม่ได้หมายถึงธุรกิจแข็งแรงเสมอไป

เจ้าของกิจการจำนวนมากมักเชื่อว่า "ยอดขายสูง = ธุรกิจแข็งแรง = กู้ผ่านแน่นอน" แต่ในโลกความเป็นจริง ธนาคารไม่ได้มองแค่ยอดขายหรือกำไรในงบการเงินเท่านั้น สิ่งที่สำคัญกว่าคือ ความสามารถในการชำระหนี้จริงของธุรกิจ

ในการพิจารณาอนุมัติสินเชื่อธุรกิจ SME ไม่มีหลักทรัพย์ค้ำประกัน หรือสินเชื่อ SME วงเงินสูง ธนาคารจะใช้ตัวชี้วัดหลัก 2 ตัวในการประเมินความสามารถในการชำระหนี้:

1. DSCR (Debt Service Coverage Ratio) - อัตราส่วนความสามารถในการชำระหนี้

2. DSR (Debt Service Ratio) - อัตราส่วนภาระหนี้ต่อรายได้

หากตัวชี้วัดทั้งสองนี้ต่ำกว่าเกณฑ์ที่ธนาคารกำหนด แม้ธุรกิจของคุณจะมียอดขายสูง ธนาคารก็อาจปฏิเสธการให้สินเชื่อได้

DSCR คืออะไร และทำไมจึงสำคัญต่อการขอสินเชื่อ SME

DSCR หรือ Debt Service Coverage Ratio คือ อัตราส่วนที่แสดงความสามารถในการชำระหนี้ของธุรกิจ โดยคำนวณจาก:

DSCR = เงินสดคงเหลือ ÷ ค่างวดรวมต่อเดือน

โดยทั่วไป ธนาคารจะใช้เกณฑ์มาตรฐาน DSCR ≥ 1.2 ซึ่งหมายความว่า หลังจากที่คุณจ่ายหนี้แล้ว ธุรกิจควรมีเงินสดเหลืออย่างน้อย 20% เพื่อเป็น "เฮดรูม" หรือเงินสำรองสำหรับเหตุการณ์ไม่คาดคิด เช่น ยอดขายตกลง หรือค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้นกะทันหัน

หาก DSCR ต่ำกว่า 1 หมายความว่าธุรกิจแทบไม่มีเงินเหลือหลังจากจ่ายหนี้ และจะถูกจัดอยู่ในกลุ่มเสี่ยงทันที ซึ่งส่งผลให้โอกาสในการได้รับอนุมัติสินเชื่อ SME ลดลงอย่างมาก

ตัวอย่างการคำนวณ DSCR

• กำไรสุทธิต่อเดือน: 200,000 บาท

• ค่าเสื่อมราคา: 50,000 บาท

• เงินสดคงเหลือ: 250,000 บาท

• ค่างวดรวมต่อเดือน: 180,000 บาท

• DSCR = 250,000 ÷ 180,000 = 1.39

ในกรณีนี้ DSCR เท่ากับ 1.39 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ 1.2 ที่ธนาคารกำหนด แสดงว่าธุรกิจมีความสามารถในการชำระหนี้ที่ดี

DSR คืออะไร และมีผลต่อการอนุมัติสินเชื่อธุรกิจอย่างไร

DSR หรือ Debt Service Ratio คือ อัตราส่วนที่แสดงภาระหนี้ต่อรายได้ของธุรกิจ โดยคำนวณจาก:

DSR = ภาระผ่อนชำระต่อเดือน ÷ รายได้ต่อเดือนของธุรกิจ

DSR เป็นดัชนีที่ธนาคารใช้ดู "ภาระหนี้รวม" ของธุรกิจว่าหนักเกินไปหรือไม่ โดยทั่วไปธนาคารมักกำหนดกรอบที่ DSR รวมไม่ควรเกิน 40–50% ของรายได้ต่อเดือน

ตัวอย่างการคำนวณ DSR

• รายได้เฉลี่ยต่อเดือน: 500,000 บาท

• ค่างวดเดิม: 120,000 บาท → DSR เดิม = 24%

• หากกู้ใหม่เพิ่มค่างวด 80,000 บาท → ภาระรวม = 200,000 บาท

• DSR รวมใหม่ = 200,000 ÷ 500,000 = 40%

ในกรณีนี้ DSR รวมใหม่อยู่ที่ 40% ซึ่งยังอยู่ในเกณฑ์ปลอดภัย แต่หากสูงกว่า 50% ธนาคารจะมองว่าธุรกิจมีความเสี่ยงสูงมากในการผิดนัดชำระหนี้

จุดน่าเป็นห่วงของกิจการที่ "ยอดขายสูงแต่ยังเปราะบาง"

แม้ว่าธุรกิจจะมียอดขายสูง แต่ยังมีปัจจัยอื่นๆ ที่อาจทำให้ธุรกิจเปราะบางและส่งผลต่อการพิจารณาสินเชื่อ SME:

1. ต้นทุนพุ่งตามยอดขาย

ยอดขายอาจเพิ่มขึ้น แต่ต้นทุนวัตถุดิบ ค่าแรง และค่าใช้จ่ายแฝงก็สูงขึ้นตามไปด้วย ทำให้กำไรสุทธิน้อยลง ส่งผลให้เงินสดคงเหลือสำหรับการชำระหนี้ลดลง

2. กระแสเงินสดติดลบ

บางธุรกิจมียอดขายดี แต่ให้เครดิตลูกค้านาน 60–90 วัน ทำให้เงินสดไม่พอจ่ายค่างวด เกิดปัญหาสภาพคล่องแม้ว่าในงบการเงินจะแสดงกำไร

3. หนี้สั้นหลายบัญชี

การหมุนเวียนใช้วงเงิน OD (Overdraft) จากหลายธนาคาร หรือกู้สินเชื่อระยะสั้นซ้ำๆ ทำให้ธนาคารมองว่าธุรกิจมี "สภาพคล่องเปราะบาง" และอาจมีปัญหาในการชำระหนี้ในอนาคต

4. ขยายธุรกิจเร็วเกินไป

การรีบเปิดสาขาใหม่ หรือซื้อเครื่องจักรเพิ่ม โดยไม่วิเคราะห์ DSCR และ DSR ให้ดีก่อน อาจทำให้ภาระหนี้พุ่งสูงจนธุรกิจจ่ายไม่ไหว